ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp: ‘Bestrijding van geweld tegen politie blijft hard nodig’

Tien jaar geleden was de maat vol voor de ACP. In die tijd kwam een veroordeling bij geweldpleging tegen politiemensen incidenteel voor. De algemene opvatting was ‘het hoort bij het werk’. De ACP en haar leden kwamen met maatregelen, een landelijke regeling over de aanpak van geweld werd van kracht, steeds meer politiecollega’s deelden hun ervaringen en brachten ook de impact van geweldsincidenten op het privéleven onder de aandacht. En de strijd gaat door.

“Rechters veroordeelden jaren geleden bijna nooit iemand voor geweldpleging tegen politiemensen”, vertelt ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp. “Of het moest om heel grof geweld gaan. Ik denk dat we in beeldvorming een belangrijke ommekeer teweeg hebben kunnen brengen: politiecollega’s worden geconfronteerd met geweld, maar dit is zeker niet normaal en moet je niet accepteren. Daarna was het een logische stap om maatregelen te vragen die inmiddels voor een groot deel zijn gerealiseerd. Er is nieuwe wetgeving gekomen, vormen van snelrecht en minimumstraffen. Dat zijn ingrijpende veranderingen.”

Van de Kamp doelt onder andere op maatregelen uit het Tienpuntenplan dat de ACP in 2008 lanceerde om geweld tegen politiemensen aan te pakken. Met daarin een pakket aan vooral preventieve maatregelen – op basis van input van leden. Daarnaast is in 2010 de uitvoeringsregeling Geweld tegen politieambtenaren (GTPA) in het leven geroepen. Deze richt zich vooral op hoe het korps moet handelen nadat een collega met geweld te maken krijgt.

Winst

Van de Kamp: “Sinds enkele jaren gelden nu voor de hele politieorganisatie interne spelregels als zich een geweldsincident voordoet. Dat is winst. Voorheen was het op 26 verschillende manieren geregeld hoe daarmee om te gaan. Dit betekent niet dat het altijd goed gaat. Sommige collega’s vinden het bijvoorbeeld lastig om hun weg te vinden als zij te maken hebben gekregen met geweld. Daarin zijn nog stappen te maken net als met schadeafwikkeling. In de nieuwe CAO Politie is nu afgesproken dat als een collega schade ondervindt van een beroepsincident (bijvoorbeeld door geweldpleging), de werkgever de betrokken collega volledig schadeloos stelt in de toekomst. Zonder dat daar een (straf)procedure tegen de dader aan te pas komt.

Hardnekkig maatschappelijk probleem

Hoe verder? “De effecten van veel maatregelen moeten we afwachten. Agressie en geweld tegen politiemensen en andere hulpverleners is een hardnekkig maatschappelijk probleem. Het gaat om het niet tolereren en accepteren ervan. Blijvende aandacht en aanvullende maatregelen zijn ook komende jaren hard nodig. Zo hebben onder meer de toegenomen incidenten met verwarde personen onze aandacht. Collega’s worden steeds vaker geconfronteerd met deze mensen die overlast veroorzaken of gewelddadig zijn. Door bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg worden ze niet opgevangen. Steeds vaker wordt de hulp ingeschakeld van de politie”, aldus Van de Kamp. In verschillende eenheden, zoals Amsterdam, lopen inmiddels initiatieven waar collega’s nauw samenwerken met bijvoorbeeld de GGD, gemeente, GGZ en wijkagenten. “Er zouden voor elke gemeente afspraken moeten worden gemaakt met hulpdiensten die voor goede opvang kunnen zorgen en zo kunnen voorkomen dat verwarde personen gewelddadig worden. Deze mensen hebben geestelijke zorg nodig. Dat is niet een taak van de politie.”

Terreurdreiging

De aanpak van geweld tegen politie omvat ook een investering in gewelds- en beschermingsmiddelen/uitrusting en trainingen, stelt Van de Kamp. Met het oog op terreurdreiging een belangrijk thema voor collega’s. “We gaan dan ook verder op de weg die wij vorig jaar zijn ingeslagen wat betreft geweldseffecten als gevolg van terroristische aanslagen in andere landen en de terreurdreiging. Gebeurtenissen die ook impact hebben op de veiligheid en het veiligheidsgevoel van politiemedewerkers. We hebben daarom om maatregelen gevraagd die de veiligheid van collega’s kan verbeteren.”

Zo stelde de ACP voor het aantal gecertificeerde HK-schutters uit te breiden. Daaraan is gehoor gegeven. Sinds dit jaar worden 150 extra specialistische schutters opgeleid. Politiemensen die behalve over het reguliere dienstwapen ook over een MP5 machinepistool beschikken. Naast objecten bewaken, kunnen deze schutters nu ook worden ingezet om te surveilleren in winkelcentra, stations of op andere publiek toegankelijke plaatsen.